داستان سرزمین منتورینگ
هر چه گفتیم جز حکایت دوست در همه عمر از آن پشیمانیم
داستان سرزمین منتورینگ داستان زندگی در سرزمینی است ، که انسانهایی در آن زیست می کنند ، چرایی درستی برای زندگی خویش دارند و آن چرایی چیزی نیست جز اینکه ما قرار است چه ارزشی و آثاری در دنیا باقی بگذاریم و بگذریم.
فقر و درماندگی هر سرزمینی و سازمانی از آنجا شروع میشود که مردمانش به جای اینکه به چرا بیاندیشند، به چرا (چریدن) می‌اندیشند .عظمت و بزرگی و شکوه ما بستگی فراوانی به بزرگی پرسش هایی که در ذهن داریم دارد.
انسان پرسشگر زنده است و سوالاتش هم نیز زنده و پویا است و انسانی که پرسش ندارد، همه یا بخش اعظمی از سوالاتش مرده است و هم آن ها بوی مردگی می دهد. وقت آن رسیده است که ما از خود سوال کنیم چگونه میتوانیم ثروت و سرمایه خلق کنیم به جای اینکه فکر کنیم چگونه است ثروت و سرمایه ها را خرج کنیم ،وقت آن است که از خود سوال کنیم چگونه میتوانیم میراثی برای آیندگان به جا بگذاریم ،نه اینکه خود میراث خوار دیگران باشیم و هیچ چیزی برای این سرزمین باقی نگذاریم.
جان اف کندی در سخنرانی اش در شهر برلین آلمان گفت :وقت آن رسیده است که از خودمان بپرسیم که من برای این سرزمین چه کرده ام به جای آنکه بگوییم سرزمین من برای من چه کرده است .یادمان باشد تفکر برگرفته از پرسش با پاسخ دادن پایان می رسد. پرسش مانند آب روان و پاسخ مانند سنگ مقاوم میباشد. این در حالی است که هرچقدر سنگ سخت باشد ،آب مسیرش را برای حرکت پیدا می کند و هرچقدر پاسخ مطمئن و دقیق باشد، بازهم انسان مسیرش را برای زندگی پیدا می کند.
سقراط می گوید :حیات بدون سنجشگری ارزش زیستن ندارد .سنجش یعنی آزمودن کردن ،متعادل کردن، ریاض کردن، امتحان کردن. انسانی که ذهن پرسشگر دارد یکی از مهمترین ابزارهای سنجش را در اختیار دارد و به این معناست که که چیزی را راحت نمی پذیرد. انسان پرسشگر ساده لوح نیست ، انسان پرسشگر قبل از اینکه چیزی را بپذیرد ابتدا سوال می کند، سنجش می کند، قیاس میکند ،آزمون میکند و سپس امتحان میکند و بعد آن را می پذیرد
فراموش نکنیم که پرسشگری یکی از مهمترین پایه های مهارت ها در سرزمین منتورینگ میباشد و اساساً در بین ارتباطات کلامی جزو اصلی ترین پایه های مهارت های آن: فن مذاکره ، مناظره ، مباحثه و گفت و گو می باشد. در منتورینگ پرسشگری وقتی به اوج می رسد که ،ضمن پاسخ به پرسش های مطرح شده با همراهی و هم زیستی فردی که این مسیر را طی طریق کرده است، اجتناب ناپذیر میکند. انسان پرسشگر به دنبال توانایی است ،به دنبال دانایی است، انسانی که ذهن پرسشگری ندارد دائماً دنبال این است که چرا من اینقدر بدبخت مفلوک و به درد نخور هستم ، این انسان ها به دنبال مقصر می گردند و خودشان را قربانی می پندارد. در سرزمین منتورینگ کسی به دنبال مقصر نمی‌گردد ،بلکه در این فضا و فرهنگ افراد که همان منتی ها هستند به یک نقطه رسیده‌اند که نیاز دارند ، که راه رفته را دوباره تکرار نکنند و دوباره دوچرخه را نسازد .
در این سرزمین تفاوتش با دیگر سرزمین ها در این است که مسیر آن طولانی همراه با یادگیری مستمر الهام بخشی و تاثیر گذاری هم در حوزه تخصصی و هم در حوزه باورها و ارزش های فردی منتور می گردد به نظر من اگر در سرزمین من توهین به مولفه های اثرگذار آن توجه نشود سطح آن در حد یک مشاوره فنی و تخصصی کاهش می یابد و اینجاست که برای افرادی این پرسش اساسی پیش می آید که هست چه تفاوتی بین منتورینگ و حوزه مشاوره می باشد همانطور که در این مقاله مشاهده می کنی تأکید فراوان به عنوان سرزمینی می باشد زیرا که در سرزمین ها فرهنگ زیستگاه و افراد و تمامی پیش نیاز ها باید در نظر گرفته شود تا آن سرزمین آمادگی و شرایط را برای زیستن در آن مهیا سازد مقدمه به بررسی مدل ساختاری منتورینگ که بنده سالهاست در صنایع بزرگ در حال پیاده سازی و اجرای آن میباشند می پردازم. این مدل برگرفته از سالها تجارب خودم در حوزه سرپرستی مدیریت و راهبری سازمان های متوسط و بزرگ می باشد .زمانی نیاز به پرداختن به حوزه منتورینگ در من به عنوان یک سوال اساسی ایجاد شد وقتی بود که میدیدم انسان های با ارزشی با تجاربی بسیار که حاصل سالها رنج و تلاش فراوان بود از سازمان ها جدا می شوند و با خود این دانش و مهارت را به همراه جسم خویش از سازمان جدا می کنند. جالب تر آن است که سازمان ها بدون توجه به این سرمایه ارزشمند و غیرقابل قیمت گذاری به راحتی از دست داده و هزینه های فراوانی را به سازمان خویش وارد می کنند.
دراین مدل که نامش MDM می باشد که عبارت است از M مخفف METHOD و D مخفف DOCUMENTATION و Mمخفف MENTOR می باشد .
این متدولوژی یا مدل سه ستون اصلی : مدلسازی و مستند سازی و منتور استوار می باشد.در این مدل ابتدا باید سازمان فرهنگ و باور این که نیاز به انتقال تجربه را از افراد باتجربه و افراد کم تجربه را داراب باشد الزامی می باشد در صورتی که این سازمان ها شرایط محیطی و باور سازمانی خصوصاً در حوزه مدیریت و رهبری و لایه میانی نداشته باشد امکان اجرایی و عملیاتی شدن او سخت و گاهاغیر ممکن می باشد. بعد از بررسی این که این سازمان شرایط لازم را دارا می باشد مرحله دوم که مرحله تشکیل کمیته راهبری حوزه منتورینگ می باشد آغاز می گردد در این مرحله با تشکیل این کمیته سیاست ها اهداف و راهبردهای کلان مورد نظر تهیه و تدوین می گردد این کمیته می‌تواند شامل منتور مدیریت سازمان و اعضای تیم اجرایی مدل منتورینگ است.بر اساس ای مدل که بر روی الگوی طرح مشکل بنیانگذاری شده است بعد از طرح مشکل طبق فرم شماره یک که می تواند توسط مدیران یا سرپرستان بخش ها و ناحیه های مختلف طرح کرد در این فوم افراد کاربلد چه می تواند نقش من تو را بازی کنند توسط ناحیه درخواست کننده معرفی می گردد لازم به توضیح است که افراد معرفی شده در این مرحله کاربلد هایی هستند که هنوز من طور نشده طراح مدل یا به عبارت دیگر منتور اصلی در مدلMDM بر اساس معیارهای تعریف شده به عنوان مثال مدل سه میم شامل مشروعیت مقبولیت و محبوبیت افراد کاربلد توسط طراح مدل مصاحبه شده و در صورت
داشتن شرایط تعریف شده طبق فرم شماره ۲ جهت حضور در دوره منتورینگ به واحد درخواست کننده معرفی می گردد. از این لحظه فرد کاربلد ضمن اینکه در دوره منتورینگ مشغول به یادگیری میشود کارعملی خویش را از هفته سوم دوره در ناحیه درخواست‌کننده آغاز می نماید .فرد کار بلد حداقل دو یا سه جلسه حتماً باید در دوره منتورینگ حاضر شده و سپس در محل کار خود به حل مشکلات می پردازد در این مدل که بر اساس سطح افراد از ۱۶ تا بیست هفته ادامه پیدا می کند در عین اینکه فرایند یادگیری را کاربلد طی می کند کارگاه های عملی انتقال تجربه و منتورینگ را به طور مستمر پشت سر می گذارد این دوره حداقل گل ماهی یک هفته حداکثر دو هفته یکبار برگزار می گردد. در هفته اول و دوم افراد کاربلد با خود مدل و روش کارکرد آن آشنا می شود از هفته سوم وارد فرایند عملیاتی کار در حین یادگیری می گردند. این فرایند عبارت است از هفته سوم تفکر سیستمی و سیستم سازی هفته چهارم مدیریت تفکروتصمیم سازی هفته پنجم مدیریت یادگیری هفته ششم مدیریت توجه و ذهن متمرکز هفته هفتم تیم و تیم سازی هفته هشتم متقاعد سازی هفته نهم مدیریت حل تعارض و حل
مسئله هفته دهم هوش هیجانی و اجتماعی هفته یازدهم مدیریت استرس هفته دوازدهم مدیریت ارتباطات و فن مذاکره هفته سیزدهم اعتمادسازی هفته چهاردهم ذهن آگاهی و شفقت ورزی با خود هفته چهاردهم هنر گوش دادن هفته پانزدهم تفکر نقادانه و هفته شانزدهم مربیگری.
در این مجموعه در پایان حرکت در مسیر جاده منتورینگ فرد در عین حالی که در حال انتقال تجربه و حل مشکل و مشکلات مطرح شده در واقع در مربوطه می باشد از یک فرد کاربلد به یک منطور تمام عیار تبدیل می کند بر اساس سالها تجربه در حوزه مدیریت و رهبری و یادگیری مطالعات فردی خودم طراحی شده است منتور بعد از حضور در ناحیه درخواست کنند بعد از بررسی مشکل و تبدیل آن به مسئله های کوچک کوچک قابل حل طبق آموزش های دیده شده مطابق فرم شماره ۳ برنامه پیشنهادی برای شروع فرآیند را به درخواست کننده طبق زن برنامه زمانبندی شده اعلام می کند و طبق فرم شماره ۴ وضع موجود و نتایج اولیه و به دست آمده را با توجه به وضعیت مطلوب مورد نظر آن واحد در مورد ارزیابی اندازه گیری و اعلام میدارد نکته حائز اهمیت در حوزه منتورینگ که باید به آن به شدت توجه کرد آن است که منتورینگ یک فرآیند زمان‌بر بوده و از کار چهره های خلق الساعه و آنی و همچنین کوتاه مدت باید پرهیز نمود. خوشبختانه نه تا این تاریخ که دی ماه سال ۱۴۰۱ می باشد چهار دوره اول در شرکت فولاد مبارکه اصفهان اجرایی راه اندازی و نتایج مطلوب آن حاصل گردیده است.
